De verschillende spiercontracties
Hélène legt uit welke verschillende spiercontracties je doet tijdens het wandelen, zodat je je lichaam beter begrijpt!
Beste wandelaar, je beweegt je lichaam uitsluitend en alleen voort dankzij samentrekkingen van je spieren. Dankzij die spiersamentrekkingen kun je immers het ene been voor het andere zetten tot je uiteindelijk komt waar je moet zijn. Toch verschillen die samentrekkingen naargelang je pad stijgt of daalt, en dat zelfs bij eenzelfde spier! Tijdens een klim bereik je de top omdat je (onder meer) je quadriceps (de spieren aan de voorzijde van je dijen) hebt samengetrokken. Bij een afdaling over oneffen terrein vervullen je benen de rol van vering om schokken te dempen en je in de juiste houding te houden. Je quadriceps trekken ook samen, maar het is niet dezelfde vorm van contractie. Er zijn immers niet één maar wel 3 vormen van spiercontracties … Welke? Wat zijn de kenmerken ervan? Na het lezen van dit artikel hebben spiersamentrekkingen voor jou geen geheimen meer, beloofd!
Spieren bestaan uit tal van spiercellen, in het wetenschappelijk jargon myocyten genoemd, of met een eenvoudiger term: spiervezels. Alle myocyten van eenzelfde spier liggen in de lengte tegen elkaar aan en hebben het vermogen om samen te trekken. Zodra ze een signaal van de zenuwen krijgen, meestal afkomstig vanuit de hersenen, worden de myocyten geactiveerd en trekken ze samen.
Zoals gezegd, zijn er 3 vormen van spiersamentrekking, elk met een andere impact en elk met een andere beweging tot gevolg.
De eerste vorm van samentrekking, en de meest bekende, is de concentrische contractie.
Wanneer de myocyten van een spier zich bij die contractie samentrekken, komen de twee uiteinden van de myocyten en dus van de spier dichter bij elkaar. De spier wordt korter.
We keren terug naar ons voorbeeld van het begin van dit artikel, de spier aan de voorzijde van je dij, de quadriceps. Zijn belangrijkste actie wanneer die spier zich samentrekt in een concentrische contractie is de extensie van het been. Hij laat toe om het been te strekken. De proximale uiteinden van deze spier en het distale uiteinde ter hoogte van de knie komen immers dichter bij elkaar waardoor het been wordt gestrekt. Die samentrekking voer je het meest uit wanneer je wandelt, om vooruit te komen, en voer je nadrukkelijker uit wanneer je pad stijgt, zodat je in het tempo blijft ondanks het feit dat het terrein helt. Zodra je immers je voet op de grond zet, trek je je quadriceps samen om je been te strekken en vooruit te komen. :)
De tweede vorm van contractie, die sommigen onder jullie kennen omdat je die gebruikt bij figuurtraining, is de isometrische aanspanning (iso = gelijk en metrisch = lengte). Je hebt het al begrepen: bij die contractie, trekt de spier samen maar verandert de lengte ervan niet.
We keren terug naar onze quadriceps: Wanneer je je quadriceps samentrekt met een isometrische contractie, blijft de spier even lang en verandert de positie van je been niet. Het is precies die contractie die je van de spier vraagt wanneer je een "wall sit" doet: een oefening waarbij je met gebogen benen tegen een muur gaat zitten zoals je op een stoel zou zitten ... maar dan zonder stoel! Zoals je al hebt begrepen, gebruik je die vorm van contractie niet tijdens je wandeltochten.
Tot slot is er de derde en laatste vorm van contractie, de excentrische contractie. Die is het omgekeerde van de concentrische contractie. Wanneer een spier zich samentrekt in excentrische contractie, trekken de myocyten zich samen maar gaan de uiteinden ervan verder uit elkaar. Anders gezegd wordt bij die contractiebeweging de spier langer.
We nemen opnieuw ons voorbeeld van de quadriceps, maar deze keer loopt je pad naar beneden. Je blijft wandelen, maar nu is je doel om je gewicht en vaart af te remmen zodat je niet holderdebolder de helling af rent maar je snelheid onder controle houdt. Tijdens die "ingehouden" stappen, trek je je quadriceps samen maar je beweging leidt tot het buigen van het been en dus een verlenging van je quadriceps. Je gebruikt je benen een beetje als zuigers en je doet excentrische contracties.
Als je dus vorderingen wil maken en tegelijk blessures wil vermijden, is het belangrijk om op elk soort terrein te wandelen zodat je al die contractievormen traint. Veel succes bij het naar boven en naar beneden wandelen!
